چگونه قطعات تعویضی بدنه خودرو را تشخیص دهیم؟
در خرید خودروهای کارکرده، یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید بررسی شود، تعویضی بودن قطعات بدنه است. حتی اگر خودرو ظاهری سالم و براق داشته باشد، ممکن است بخش‌هایی از بدنه مانند کاپوت، گلگیر یا درب‌ها در اثر تصادف یا آسیب‌های شدید تعویض شده باشند. این موضوع مستقیماً روی ایمنی، استحکام بدنه و قیمت واقعی خودرو تأثیر می‌گذارد.
تشخیص این قطعات برای خریداران عادی دشوار است، زیرا در بسیاری از موارد تعمیرکاران با دقت رنگ‌کاری و مونتاژ را انجام می‌دهند تا تفاوتی محسوس وجود نداشته باشد. اما کارشناسان خودرو با بررسی دقیق جزئیاتی مانند پیچ‌ها، موم‌کشی، ضخامت رنگ و درزگیری بدنه می‌توانند به‌راحتی تعویضی بودن هر قطعه را تشخیص دهند.
روش‌های عملی تشخیص قطعات تعویضی بدنه خودرو
تشخیص قطعات تعویضی بدنه خودرو نیاز به دقت بالا و شناخت جزئیات تولید کارخانه دارد. بسیاری از تفاوت‌ها با چشم غیرمسلح مشخص نمی‌شوند، اما کارشناسان با بررسی چند بخش کلیدی می‌توانند به‌راحتی متوجه باز شدن یا تعویض قطعات شوند. در ادامه مؤثرترین روش‌ها را بررسی می‌کنیم.
بررسی رد آچار و پیچ‌های اتصال
یکی از اولین نشانه‌ها برای تشخیص تعویض قطعه، آثار باز شدن پیچ‌ها و لولاهاست. در خودروهای فابریک، پیچ‌ها موم‌پوشی شده و رنگ یکنواختی دارند. اگر رد آچار، خط و خش یا تغییر رنگ روی پیچ‌ها مشاهده شود، یا رنگ پیچ با بدنه تفاوت داشته باشد، احتمال باز شدن و تعویض قطعه وجود دارد. همچنین لولاهای درب‌ها باید زاویه و رنگی کاملاً هماهنگ با بدنه داشته باشند؛ هرگونه انحراف یا اختلاف رنگ می‌تواند نشانه تعمیر یا تعویض باشد.
بررسی موم‌کشی و درزگیر قطعات
در کارخانه، برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و نفوذ رطوبت، درزهای بدنه با موم مخصوص پوشانده می‌شود. در قطعات تعویضی، این موم معمولاً ضخیم‌تر، ناصاف یا رنگ متفاوتی دارد. نبود موم یا چسب در قسمت‌هایی مثل درب‌ها، ستون‌ها یا گلگیرها هم نشانه غیر‌فابریک بودن قطعه است. بررسی دقیق موم در داخل درب و محل اتصال گلگیرها یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای تشخیص است.
بررسی ضخامت رنگ بدنه
ضخامت رنگ فابریک در خودروهای تولیدی معمولاً بین ۸۰ تا ۱۲۰ میکرون است. استفاده از دستگاه ضخامت‌سنج رنگ به شما کمک می‌کند تا در چند نقطه از بدنه، مقدار رنگ را اندازه‌گیری کنید.
اگر عدد ضخامت در قسمتی بیش از ۱۸۰ میکرون باشد یا اختلاف زیادی بین دو قطعه مجاور وجود داشته باشد، آن بخش یا رنگ‌شده یا تعویضی است. این روش در تشخیص تعویض گلگیر، درب و کاپوت بسیار مؤثر است.
بررسی تفاوت رنگ قطعات
در خودروهای فابریک، رنگ تمام قطعات کاملاً یکدست است. اما در قطعات تعویضی، حتی اگر رنگ به‌صورت دقیق تطبیق داده شده باشد، در نور طبیعی اختلافی جزئی در درخشندگی، شدت رنگ یا زبری سطح دیده می‌شود.
برای تشخیص دقیق، خودرو را در نور روز و از زوایای مختلف بررسی کنید؛ بازتاب نامنظم نور روی رنگ یا تفاوت براقیت بین درب و گلگیر نشانه تعویضی بودن قطعه است.
بررسی آستر و لایه‌های زیرین رنگ
آستر در خودروهای فابریک معمولاً به رنگ طوسی روشن یا کرم است و سطحی صاف و هم‌سطح دارد. در قطعات تعویضی، آستر اغلب رنگ تیره‌تر یا ناهموار دارد.
می‌توانید با باز کردن درب‌ها یا مشاهده قسمت زیرین کاپوت، تفاوت بین آستر رنگ فابریک و رنگ‌شده را تشخیص دهید. اگر رنگ آستر یا نوع پوشش متفاوت باشد، احتمال زیاد قطعه تعویض شده است.
بررسی فواصل و انحراف قطعات
فواصل بین قطعات مانند درب، گلگیر و کاپوت باید یکنواخت و متقارن باشند. هرگونه اختلاف در فاصله یا زاویه، یا بسته شدن غیرعادی درب‌ها و کاپوت، نشانه باز شدن یا تعویض بدنه است. این مورد به‌خصوص در گلگیرهای جلو و درب راننده شایع‌تر است.
بررسی وضعیت جوش‌ها و اتصالات
در خودروهای کارخانه‌ای، جوش‌ها به‌صورت رباتیک و یکنواخت انجام می‌شوند. اگر جوش‌ها ضخیم، نامنظم یا دستی باشند، احتمالاً بخشی از بدنه تعویض یا بازسازی شده است. با دقت به خطوط جوش در قسمت زیرین گلگیرها یا کف صندوق نگاه کنید؛ هرگونه ناهماهنگی در جوش‌ها نشانه تغییر در ساختار بدنه است.
نکات تکمیلی برای تشخیص حرفه‌ای‌تر
افزون بر موارد بالا، چند روش تخصصی نیز وجود دارد که کارشناسان از آن‌ها استفاده می‌کنند:
- بررسی برچسب‌های اصالت کارخانه (OEM) روی قطعات؛ در نسخه‌های تعویضی یا افترمارکت معمولاً این برچسب وجود ندارد یا نوع چاپ آن متفاوت است.
- استفاده از نور زاویه‌ای یا چراغ قوه صنعتی برای مشاهده تغییر بافت رنگ در زیر نور.
- بررسی کد یا تاریخ تولید قطعات (مثلاً روی کاپوت یا درب) و مقایسه آن با تاریخ تولید خودرو.
- بررسی چسب شیشه جلو و عقب، چون در تصادفات سنگین معمولاً شیشه‌ها باز شده و مجدد چسب‌کاری می‌شوند.
مسیر حرفه‌ای برای تشخیص دقیق قطعات تعویضی
تشخیص تعویضی بودن قطعات بدنه فقط با نگاه کردن ممکن نیست؛ نیاز به تجربه، شناخت ساختار خودرو و ابزار تخصصی دارد. خریدارانی که مهارت کارشناسی بدنه را یاد می‌گیرند، می‌توانند در خرید خودروهای کارکرده با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرند و از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند.
در آموزش‌های تخصصی کارن خودرو، هنرجویان یاد می‌گیرند چگونه با بررسی رنگ، موم‌کشی، رد آچار و اتصالات، قطعات تعویضی را به‌صورت عملی شناسایی کنند. این آموزش‌ها به‌صورت کارگاهی و همراه با تمرین روی خودروهای واقعی برگزار می‌شود تا شرکت‌کنندگان پس از پایان دوره بتوانند کارشناسی بدنه را به‌صورت حرفه‌ای انجام دهند.
برای اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام می‌توانید از صفحه آموزش کارشناسی خودرو بازدید کنید.